بررسی روند تکامل و خروج جریان‌های بازالتی گندم بریان، شمال شهداد، کرمان

نویسندگان

  • احمد عباس‌نژاد گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ‌ایران
  • داود رئیسی گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ‌ایران
  • سارا درگاهی گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ‌ایران
چکیده مقاله:

بازالت‌های گندم بریان یک سرتخت پوشیده از روانه‌های تیره رنگ است که حدود 480 کیلومتر مربع از قسمت غربی کویر لوت در شمال‌شرق کرمان را پوشانده است. خروج جریان‌های بازالتی در امتداد سیستم گسلی با روند شمالی- جنوبی بوده است. در منطقه گندم بریان، کشش حاصل از فعالیت گسل نایبند موجب شکستگی و ضعف پوسته و سپس بالا آمدن ماگما در امتداد شکستگی شده است زیرا ماگماتیسم محدود به منطقه کشش است. مقایسه نقشه شاخص خط‌وارگی گسل نایبند و نقشه مربوط به جایگاه دهانه‌های آتشفشانی، تأییدی بر نقش گسل در تشکیل ماگمای بازالتی گندم بریان است. حضور الیوین‌های درشت و شکل‌دار در کنار درشت‌بلورهای کلینوپیروکسن و نبود کوارتز ماگمایی، همگی می‌توانند نشانگر حرکت صعودی و سریع ماگما از طریق سیستم شکستگی و گسل‌های عمیق باشند. شکستگی عمیق پوسته‌ای گسل نایبند سبب شده است ماگمای بازالتی در حین صعود سریع خود، تا حد زیادی از تأثیر آلودگی‌های پوسته‌ای در امان بماند. وجود نسبت بالای La/Nb (با میانگین 7/1) در کنار میزان پایین نسبت Ce/Pb و Pb/Nd نشان‌دهنده تأثیر کم آلایش پوسته‌ای در این سنگ‌هاست. همچنین، نبود پراکندگی در نمودارهای دو متغیره عنصر سازگار- عنصر سازگار، تأکیدی بر عدم اختلاط ماگمایی است. یکنواختی نمودار پراکندگی اندازه بلور (CSD) و شیب ثابت آن نیز تأثیر بسیار کم فرآیندهای فیزیکی همچون اختلاط ماگمایی در ماگمای بازالتی در حین تبلور میکرولیت‌های پلاژیوکلاز در طی صعود و رسیدن آن به سطح زمین را نشان می‌دهد. علت اصلی شیب منحنی CSD، سرعت سریع سرد شدن ماگمای بازالتی در حین بالا آمدن است که به تشکیل میکرولیت‌های ریز پلاژیوکلاز منجر می‌شود. وجود فنوکریست‌های الیوین و کلینوپیروکسن نشان دهنده انجام عمل تبلور در ماگمای اولیه قبل از صعود و فوران است. بر طبق نمودار Dy/Yb در برابر La/Yb، سنگ‌های بازالتی گندم بریان از منشأ گارنت لرزولیت با ذوب بخشی 8 تا 10 درصد تشکیل شده است. به‌طور کلی درجات ذوب بخشی پایین گوشته فوقانی (کمتر از 10 درصد) به تشکیل ماگمای بازالتی آلکالن منجر می‌شود. از سوی دیگر، ماگمای بازالتی گندم بریان دارای ویژگی‌های مشخصه ماگماهای مادر منیزیم بالا با تحول یافتگی کم است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی روند تکامل و خروج جریان های بازالتی گندم بریان، شمال شهداد، کرمان

بازالت های گندم بریان یک سرتخت پوشیده از روانه های تیره رنگ است که حدود 480 کیلومتر مربع از قسمت غربی کویر لوت در شمال شرق کرمان را پوشانده است. خروج جریان های بازالتی در امتداد سیستم گسلی با روند شمالی- جنوبی بوده است. در منطقه گندم بریان، کشش حاصل از فعالیت گسل نایبند موجب شکستگی و ضعف پوسته و سپس بالا آمدن ماگما در امتداد شکستگی شده است زیرا ماگماتیسم محدود به منطقه کشش است. مقایسه نقشه شاخص...

متن کامل

ژئوشیمی و پتروژنز آلکالی بازالت‎های کواترنری گندم بریان، شمال شهداد، استان کرمان

منطقه گندم بریان به مساحت حدود 480 کیلومتر مربع از دید ریخت‌شناسی نوعی سرتخت پوشیده از روانه‎های گدازه‎ای بازالتی تیره‎‌رنگ است که در بخش جنوبی کویر لوت قرار دارد. کانی‌های اصلی گدازه‌ها شامل درشت‌بلورهای الیوین و کلینوپیروکسن همراه با میکرولیت‌های پلاژیوکلاز هستند و بافت کلی آنها میکرولیتی پورفیری تا گلومروپورفیری همراه با زمینه اینترسرتال تا اینترگرانولار است. قرارگیری مخروط‌های آتشفشانی در ر...

متن کامل

ژئوشیمی و پتروژنز جریانهای بازالتی کواترنری گندم بریان، شمال شهداد -کرمان: همراه با مطالعات پراکندگی اندازه بلور (csd) و سنجش از دور

منطقه گندم بریان به مساحت حدود 480 کیلومتر مربع از لحاظ ریخت شناسی نوعی سرتخت پوشیده از روانه های گدازه ای بازالتی تیره رنگ است که در بخش جنوبی کویر لوت واقع می باشد. کانی های اصلی گدازه ها شامل فنوکریستهای الیوین و کلینو پیروکسن همراه با میکرولیت های پلاژیوکلاز می باشند و بافت کلی آنها میکرولیتی پورفیری تا گلومروپورفیری همراه با زمینه اینترسرتال تا اینترگرانولار است. میکرولیت های پلاژیوکلاز به...

15 صفحه اول

استفاده از مدل‌سازی عددی به منظور برآورد سرعت هسته‌بندی و زمان رشد میکرولیت‌های پلاژیوکلاز در روانه‌های بازالت کواترنری گندم بریان، شمال خاور کرمان

گندم بریان نوعی سرتخت (Messa) پوشیده از روانه‌های گدازه‌ای بسیار تیره رنگ است که به عنوان بخشی از فعالیت‌آتشفشانی زمان کواترنری ایران شناخته می‌شود. این روانه‌ها که از نوع آلکالی الیوین بازالت‌های سالم یا با دگرسانی کم هستند حدود 480 کیلومتر مربع از بخش جنوبی کویر لوت در شمال خاور کرمان را در برمی‌گیرند. بافت کلی جریان‌های بازالتی پورفیری تا گلومروپورفیری با زمینه اینترسرتال تا اینترگرانولار اس...

متن کامل

زمین‌شناسی و سنگ‌شناسی مجموعه بازالتی سلطان‎میدان در رخنمون‌های شمال و شمال خاور شاهرود، البرز خاوری، شمال ایران

مجموعه بازالتی سلطان‎میدان نمایانگر مهم‌ترین،  ستبر‌ترین و حجیم‌ترین فعالیت ماگمایی پالئوزوییک پیشین ایران است که در پهنه البرز خاوری در شمال و شمال خاور شاهرود رخنمون دارد. این مجموعه، روی سازند قلی به سن  اردوویسین پایانی  و در زیر سازند پادها به سن  دونین پیشین قرار دارد. نشانه‌های میدانی  بیانگر حضور بیش از 50 روانه‌ گدازه است که به‌طور متناوب در محیط خشکی و زیر آبی فوران کرده‌اند. این مجمو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 13

صفحات  81- 98

تاریخ انتشار 2013-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023